| Abstract | Kontaktni dermatitis je upalna kožna bolest uzrokovana izravnim kontaktom s nadražajnim sredstvima ili alergenima iz okoliša. Patofiziološki, razlikujemo iritativni i alergijski kontaktni dermatitis.
Iritativni kontaktni dermatitis je upala kože nastala kao posljedica izlaganju tvarima koje uzrokuju mehaničku ili kemijsku iritaciju kože, gdje dolazi do oštećenja epidermalne barijere i razvoja sekundarne upalne reakcije. Šake su najčešće zahvaćene, a kod pacijenata se najčešće nalazi eritem, ispucala i suha koža, i hiperkeratoza. Cilj liječenja je izbjegavanje kontakta s nadražujućom tvari i korištenje emolijenata za obnovu kožne barijere. ----- Alergijski kontaktni dermatitis predstavlja kasni tip reakcije stanične preosjetljivosti tip IV, nastale zbog kontakta sa specifičnim alergenom iz okoliša. Očituje se pojavom eritema, edema i vezikula na mjestu izlaganja s alergenom, praćenim intenzivnim svrbežom. Promjene su najčešće lokalizirane na šakama, stopalima i licu. Lokalni kortikosteroidi koriste se kod blagih do umjereno teških slučajeva bolesti. Teški slučajevi kontaktnog dermatitisa liječe se sistemskim kortikosteroidima, dok hiperkeratotične palmoplantarne promjene dobro regradiraju na sistemske retinoide. ----- Diferencijalna dijagnoza kontaktnog dermatitisa na šakama i stopalima sadrži širok spektar bolesti, među koje spadaju psorijaza, svrab, gljivične infekcije, atopijski dermatitis, lichen simplex chronicus, palmoplantarna keratodermija, palmoplantarna pustuloza, vezikularni palmoplantarni ekcem, keratolysis plantare sulcatum, numularni ekcem, lichen planus, proteinski kontaktni dermatitis, fiksni medikamentozni egzantem, bolest šaka, stopala i usta, granuloma anulare, erythema multiforme, sekundarni sifils i dermatomiozitis. Detaljno uzeta anamneza, klinički pregled uz odgovarajuće dijagnostičke testove mogu isključiti velik broj bolesti i tako omogućiti pravilno liječenje pacijenta. |
| Abstract (english) | Contact dermatitis is an inflammatory skin reaction caused by direct contact with irritable substances or allergens in the environment. Pathophysiologicaly, it involves irritant and allergic contact dermatitis. ----- Irritant contact dermatitis is skin inflammation caused substance that cause physical, mechanical or chemical irritation of the skin, which would than cause damage of the normal epidermal barrier and a secondary inflammatory reaction. Hands are the most important site of the irritant contact dermatitis, where erythema, fissures, dryness and hyperkeratosis are manifested. The treatment goals are to avoid contact with irritating substance and to restore normal epidermal barrier use of emollients. ----- Allergic contact dermatitis is a cell-mediated, delayed type, hypersensitivity reaction (type IV) caused by skin contact with an specific environmental allergen. It is characterized by erythema, edema and vesicles on the exposed area of the skin, followed by intense itching. The hands, feet and face are the common site for allergic contact dermatitis. Topical corticosteroids are used in mild and moderate cases of illness. In severe cases, treatment with systemic corticosteroids may be required and for hyperkeratotic palmoplantar lesions peroral retinoids may be used. The differential diagnosis of contact dermatitis on hands and feet involves a wide range of skin disorders which includes psoriasis, scabies, dermatomycosis, atopic dermatitis, lichen simplex chronicus, palmoplantar keratoderma, palmoplantar pustulosis, vesicular palmoplantar eczema, pitted keratolysis, nummular eczema, exfoliative keratolysis, lichen planus, protein contact dermatitis, fixed medicamentous eruptions, hand, foot mouth disease, granuloma annulare, erythema multiforme, the secondary syphilis, dermatomyositis. A detailed history, physical examination and adequate diagnostic tests are needed to exclude most of the above mentioned diseases and therefore enable successful treatment of a patient. |
