| Abstract | Akutni aortalni sindrom skupni je naziv za životno ugrožavajuća stanja, a obuhvaća: klasičnu disekciju aorte, intramuralni hematom i penetrirajući aterosklerotski ulkus. Dok je za formiranje lažnog lumena kod akutne disekcije aorte odgovorno kidanje intime aortalnog zida, uz posljedično odvajanje od medije ili adventicije, kod intramuralnog hematoma dolazi do rupture vase vasorum uz posljedično krvarenje u aortalni zid. Penetrirajući aterosklerotski aortalni ulkus ulcerirajuća je aterosklerotska lezija koja penetracijom u intimu, progredira u mediju. Za klasifikaciju se koriste dva temeljna tipa: Stanford, prema kojoj postoje tip A i tip B disekcije, i De Bakey koja disekciju dijeli u tri kategorije ovisno o zahvaćenosti segmenata aorte (I, II, III). Sva tri stanja akutnog aortalnog sindroma imaju slične simptome. U Stanford A disekciji pacijenti obično opisuju naglo nastalu, jaku, oštru bol u prednjem dijelu prsnog koša sa širenjem u leđa, vrat ili abdomen. U Stanford B disekciji pacijenti obično opisuju bol smještenu u posteriornom dijelu prsnog koša ili abdomenu. Ostali simptomi i znakovi koji mogu biti prisutni su: sinkopa, mučnina, dijaforeza, simptomi moždanog udara, hemoptiza, dispneja i koma. Za dijagnozu akutnog aortalnog sindroma, od slikovnih prikaza mogu se koristiti: kompjuterizirana tomografija (CT) angiografija, transtorakalna i transezofagealna ehokardiografija, magnetna rezonancija. Dijagnostička metoda izbora za hemodinamski stabilne pacijente je CT angiografija s 3D rekonstrukcijom ili MR angiografija, dok je za hemodinamski nestabilne pacijente, metoda izbora transtorakalni ili transezofagealni ultrazvuk. Kompletna krvna slika uz vrijednosti D-dimera, razgradnog produkta plazmatskog fibrina te troponina T i I, pomoćna je dijagnostička metoda u postavljanju dijagnoze akutnog aortalnog sindroma. Liječenje akutnog aortalnog sindroma može biti medikamentozno, kirurško ili endovaskularno. Za pacijente sa Stanford A disekcijom metoda izbora za liječenje je kirurški ili endovaskularno, dok se pacijenti sa Stanford B disekcijom uglavnom liječe medikamentozno, a kirurško liječenje primjenjuje se kod pacijenata s komplikacijama. Pacijenti koji prežive inicijalnu terapiju, moraju se trajno pratiti kako bi se na vrijeme otkrila potencijalna progresija bolesti uz potrebnu intervenciju. |
| Abstract (english) | Acute aortic syndrome is a common term for life-threatening conditions, which includes acute aortic dissection, intramural hematoma and penetrating aortic ulcer. While in classical aortic dissection the separation of intima from tunica media or tunica adventitia, with the formation of a false lumen, is caused by a rupture of the intimal layer of the aortic wall, in intramural hematoma a rupture of the vasa vasorum results in bleeding into the aortic wall, with consequent formation of the false lumen. Penetrating aortic ulcer is an ulcerating atherosclerotic lesion which penetrates intima and progresses into tunica media. There are two types of classification of aortic dissection: Stanford, according to which there are type A and type B dissection and DeBakey, which divides dissection into three categories depending on the involvement of the aortic segments (I, II, III). All conditions of acute aortic syndrome have same clinical features. In Stanford A dissection patients often describe severe, sudden onset, sharp pain in the anterior chest with the radiation to the back, neck or abdomen. In Stanford B dissection, pain is usually localized in the posterior chest and abdomen. Other symptoms include syncope, nausea, diaphoresis, symptoms of stroke, dyspnea, hemoptysis and coma. The imaging techniques that can be used in the diagnosis of the acute aortic syndrome are: computed tomography angiography, transthoracic and transesophageal echocardiography and magnetic resonance imaging. The investigations of choice for hemodynamically stable patients are computed tomography angiography with 3D reconstruction or magnetic resonance angiography, while for those hemodynamically unstable, the best solution is transthoracic or transesophageal ultrasound. Complete blood count with values of D-dimer, plasma fibrin degradation product and troponin T and I, is an auxillary diagnostic method in diagnosing acute aortic syndrome. There are three treatment options: medications, surgery and endovascular. For patients with Stanford A dissection the treatment of choice is surgery or endovascular repair, while patients with Stanford B dissection are usually medically treated. Patients, who initially survive hospitalization, must be constantly followed up to detect potentially progression to other lethal conditions and to intervene on time. |
