| Abstract | Razvoj mozga čovjeka je složen proces koji započinje tijekom ranog embrionalnog razdoblja. Moždana kora fetusa građena je od privremenih fetalnih zona koje ne postoje u moždanoj kori odraslog čovjeka. Proučavajući moždano tkivo, od ventrikularne površine (uz moždane komore) prema pijalnoj površini mogu se razaznati ventrikularna zona, subventrikularna zona, intermedijalna zona, subplate zona, kortikalna ploča i marginalna zona. Ventrikularna i subventrikularna zona jesu proliferativne zone u kojima se rađaju novi neuroni, a zatim slijedi proces radijalne migracije kroz intermedijalnu zonu, koji potpomaže radijalna glija, vrsta fetalnih astrocita. Između 12. i 15. tjedna gestacije javlja se subplate zona kao jedna od ključnih privremenih fetalnih zona za razvoj moždane kore. Subplate zona ima niz razvojnih funkcija, između ostalog, služi kao čekaonica za talamokortikalne aksone koji urastaju u kortikalnu ploču, te je mjesto intenzivne rane sinaptogeneze. U 8. tjednu embrionalnog razvoja nastaje kortikalna ploča koja obilježava prijelaz iz embrionalnog u fetalno razdoblje. Najpovršniji sloj fetalne moždane kore naziva se marginalna zona. Subplate, kortikalna ploča i marginalna zona zajedno čine razvojnu osnovu kore velikog mozga. Poznata je uloga RNA-vezujućeg proteina iz CELF obitelji, CELF1, tijekom normalnog razvoja mozga te u patogenezi miotonične distrofije. CELF1 ima niz uloga u metabolizmu RNA molekule, poput translacije, prekrajanja i regulacije stabilnosti RNA molekule. Nedavno je pokazano da je Celf1 regulator razvoja glutamatergičkih neurona putem translacijske represije Elavl4. Unatoč tome, ekspresijski obrazac CELF1 u moždanoj kori čovjeka nije poznat. Cilj diplomskog rada bio je istražiti obrazac ekspresije CELF1 u moždanoj kori čeonog režnja čovjeka tijekom srednje fetalnog razdoblja, od 12.5 do 21. tjedna nakon začeća (TNZ). Metodom po Nisslu vizualizirali smo granice privremenih fetalnih zona, dok smo imunohistokemijskom i imunofluorescencijskom metodom vizualizirali CELF1, te pratili obrazac njegove ekspresije u moždanoj kori čeonog režnja čovjeka. Rezultati su pokazali kako je tijekom srednjeg fetalnog razdoblja CELF1 intenzivno eksprimiran u proliferativnim zonama moždane kore, te u kortikalnoj ploči odnosno subplate zoni. |
| Abstract (english) | Human brain development is a very complex process that begins during the early embryonic period. The fetal cerebral cortex is composed of the transient fetal compartments which do not exist in an adult brain. From the ventricular to the pial surface of the cerebral wall, there is the ventricular zone, subventricular zone, intermediate zone, subplate zone, cortical plate and close to the pial surface - marginal zone. Ventricular and subventricular zone are proliferative compartments where neurons are born and then migrate to their final destination through the intermediate zone. Radial glia, type of fetal astrocytes, help newly born neurons in the process of migration. The subplate zone is formed between the 12th and 15th postconceptional weeks (PCW), as one of the crucial compartments in cortical development. Subplate zone is a „waiting“ compartment for thalamocortical axons that are waiting to grow in the cortical plate and the site of intensive early synaptogenesis. In the 8th gestational week, the cortical plate is formed, which marks the transition from embryonic to fetal period. Cortical plate and subplate zone, together with the most superficial layer, so called the marginal zone, form the neocortical anlage. The aim of the study was to reveal the expression pattern of the RNA binding protein from the CELF family, called CELF1, during midfetal period. CELF1 plays an important role in RNA metabolism, such as translation, splicing, and regulation of the stability of the RNA molecule. Furthermore, CELF1 is involved in glutamatergic neuron identity during normal cortical development and in the pathogenesis of myotonic dystrophy. However, CELF1 expression pattern in human cerebral cortex is still unknown. In order to visualize the CELF1 expression pattern in the transient fetal cortical zones throughout midfetal period we used immunohistochemistry, immunofluorescence and histological Nissl staining as a cytoarchitectonic marker to delineate transient cortical compartments. Our results showed that during midfetal cortical development, CELF1 expression is enriched in the proliferative zone, followed by expression in the cortical plate and subplate zone. |
