| Sažetak | Nemelanomski tumori kože (NMSCs) su najčešći zloćudni tumori u osoba bijele rase čija učestalost raste iz godine u godinu, što povećava troškove liječenja i opterećuje obitelj i zdravstveni sustav. Do danas su poznati određeni čimbenici koji povećavaju rizik za pojavu ovih tumora, ali nije dovoljno istražena njihova povezanost s ABO sustavom krvnih grupa. Kako su saznanja o njihovoj povezanosti vrlo oskudna, a rezultati nekonzistentni, testirali smo hipotezu da pripadnost non O u odnosu na O krvnu grupu povećava vjerojatnost za pojavu NMSCs. Cilj ovog istraživanja bio je utvrditi povezanost od ranije poznatih rizičnih čimbenika (dob, spol, tip kože, profesionalnu i rekreativnu izloženost suncu, pušenje, promjene na koži uzrokovane suncem, opekline od sunca prije i nakon 20. godine života, podatak o zloćudnim bolestima kože u obitelji) i novog mogućeg rizičnog čimbenika, krvne grupe, s pojavom NMSCs. U istraživanje je bio uključen 401 bolesnik, 202 muškarca i 199 žena u kojih je dijagnosticirano ukupno 367 bazocelularnih i 148 planocelularnih karcinoma. Kontrolnu skupinu činilo je 438 ispitanika, od toga 198 muškaraca i 240 žena. Svi ispitanici živjeli su najmanje dvadeset godina u Međimurskoj županiji i bili su pacijenti Ordinacije za dermatologiju i venerologiju Poliklinike Medikol u Čakovcu. Jakost povezanosti zavisne varijable (nemelanomski tumor kože) i nezavisnih varijabli istražena je logističkom regresijom. Nije se potvrdila povezanost non O u odnosu na O krvnu grupu kako za bazocelularni tako i za planocelularni karcinom, ali se potvrdila povezanost bazocelularnog i planocelularnog karcinoma i AB krvne grupe u odnosu na krvnu grupu O. U univarijantnoj logističkoj regresiji AB krvna grupa u odnosu na O povećava šansu za bazocelularni karcinom 2,01 puta (95%CI=1,22-3,32) i 2,27 puta (95%CI=1,18-4,34) za planocelularni karcinom. U multiploj logističkoj regresiji AB krvna grupa u odnosu na O povećava šansu za bazocelularni karcinom 2,66 puta (95%CI=1,54-4,59) i 2,58 puta (95%CI=1,10-6,11) za planocelularni karcinom. Zbog istih faktora rizika i podjednakih omjera šansi u oba tumora, analizirali smo ih u istoj skupini, kako u univarijantnoj, tako i u multiploj logističkoj regresiji, analizirajući pri tom povezanost NMSCs i AB u odnosu na non AB krvnu grupu. U univarijantnoj logističkoj regresiji AB krvna grupa u odnosu na non AB krvnu grupu povećava šansu za NMSCs 1,93 puta (95%CI=1,25-2,98), te 2,28 puta (95%CI=1,41-3,69) u multiploj logističkoj regresiji. U konačnici predložili smo logistički model prema kojem se najbolje može opisati vjerojatnost za pojavu NMSCs. Rezultati upućuju na značajnu povezanost AB krvne grupe i NMSCs koja, u odnosu na non AB krvnu grupu, povećava šansu za NMSCs 2,36 puta (95%CI=1,47-3,8), u starijoj životnoj dobi, tipu kože II prema FP, na koži koja je imala opekline od sunca prije 20. godine života, koži koja je bila izložena suncu u slobodno vrijeme provedeno na otvorenom u odnosu na zatvoren prostor (kronična izloženost UV zračenju), te u slobodno vrijeme podjednako provedeno u zatvorenom i otvorenom prostoru u odnosu na zatvoren prostor (intermitentna izloženost), te na kojoj su bile izražene aktiničke keratoze, aktinička elastoza i solarni lentigo kao specifični i objektivni simptomi solarnog oštećenja kože. Rezultati ovog istraživanja potiču daljnja istraživanja u bazičnim znanostima o ulozi A i B antigena u etiopatogenezi NMSCs, te rano otkrivanje i ciljanu prevenciju u osoba s povećanim rizikom za NMSCs. |
| Sažetak (engleski) | Nonmelanoma skin cancers (NMSCs) are the most common cancers in white skin individuals, whose incidence is growing through the world, increases treatment costs and burdens families and the health system. In their development there is described association with certain risk factors, but studies of association between the ABO blood group and NMSCs are rare and inconclusive. Main hypothesis of the study was: non O (A, B and AB) blood group compared to O blood group is associated with a higher probability of occurence of NMSCs (basal cell and squamous cell carcinoma). The aim of this study was to determine the association of previously known risk factors (age, sex, skin type, smoking, skin lesions caused by the sun, occupational and recreational sun exposure, sunburns before and after the age of 20, skin cancers in the family) and new possible risk factor, non O blood group, with NMSCs. The study included 401 patients, 202 men and 199 women in which were diagnosed 367 basal cell and 148 squamous cell carcinoma. The control group consisted of 438 subjects, of which 198 men and 240 women. All participants lived at least twenty years in Međimurje County and were patients in Medikol Outpatient Department in Cakovec. Relation between the dependent variable (NMSCs) and independent variables was investigated by logistic regression. We did not confirm the association between non O compare to the O blood group for both basal cell and squamous cell carcinoma. Compared to the blood group O, the risk of developing basal cell carcinoma was significantly higher in blood group AB compared to the O blood group (univariate OR=2,01; 95%CI=1,22-3,32, and multivariate-adjusted OR=2,66; 95%CI=1,54-4,59). The risk of developing squamous cell carcinoma was significantly higher in AB blood group compared to the O blood group (univariate OR=2,27; 95%CI=1,18-4,34, and multivariate-adjusted OR=2,58; 95%CI= 1,10-6,11). Due to the same risk factors and equal OR in both tumors, we analyzed them in the same group, in univariate and in multiple logistic regression. Compared to the blood group non AB, the risk of developing NMSCs was significantly higher in blood group AB (univariate OR=1,93; 95% CI=1,25-2,98, and multivariate-adjusted OR=2,28; 95%CI=1,41-3,69). We got the logistic model which can be the best described probability to happen NMSCs. Results indicate a significant association between AB blood group compared to the non AB blood group and NMSCs (AOR=2,36; 95% CI=1,47-3,8), in older age, skin type II by FP, sunburns before the age of 20, in free time spent outdoors compared to the indoors, indoors and outdoors spent equally compared to the indoors and on the skin that had actinic keratoses, actinic elastosis and solar lentigines. The study results could induce research in basic sciences the role of A and B antigens in the etiopathogenesis of NMSCs and could also allow for early detection of people with additional risk for the development of NMSCs, and allow further support in prevention to patients with increased risk. |
